Elektrisch openbaar vervoer in landelijke gebieden

Openbaar vervoer in landelijke gebieden was lang bekend van de gele streekbussen. Ondertussen heeft het geel in de regio plaats gemaakt voor diverse andere nieuwe kleurstellingen van verschillende vervoerders en regio’s en is ook de positie van de aloude dieselmotor niet meer zeker.

Veel opdrachtgevers van het openbaar vervoer zijn namelijk op zoek naar mogelijkheden om het openbaar te “vergroenen”. Er zijn in het verleden al proeven gedaan met waterstof- en gasbussen en in veel regio’s rijden op dit moment de gasbussen in de reguliere dienstregeling. Elektrisch aangedreven bussen zijn op het vlak van uitstoot en leefbaarheid een betere optie, maar behalve de bekende trolleybussen in Arnhem en elektrische bussen op Schiermonnikoog, zijn er weinig andere elektrische alternatieven die regulier in de dienstregeling meedraaien.

Vanwege de voordelen op het vlak van uitstoot en leefbaarheid willen veel steden en regio’s verder met de elektrisch aangedreven bus. In stedelijke regio’s in europa zijn dan ook al diverse proeven gestart met positieve resultaten. In landelijke gebieden is er minder ervaring met de inzet van elektrische bussen, met name vanwege de grotere afstanden die gereden worden in relatie tot stroomverbruik/bijladen.

De regio Ems-Jadeland  in het noordwesten van Duitsland wil graag als eerste landelijke regio aan de slag met elektrische bussen en heeft daarom een opdracht gegeven voor een haalbaarheidsstudie naar de mogelijke inzet van elektrisch aangedreven bussen. Ruben Loendersloot van de Cissonius groep is betrokken bij deze studie.

Het haalbaarheidsonderzoek heeft  in kaart gebracht of een streeknet zich überhaupt leent voor de inzet van elektrisch aangedreven bussen. Daarnaast is bekeken welke lijnen zich het beste lenen voor de inzet van E-bussen en welke laadtechniek bij welke inzet in het landelijk gebied past.

Het onderzoek heeft een grensoverschrijdend karakter, aangezien het OV-bureau Groningen-Drenthe medeopdrachtgever is voor dit onderzoek. In de regio zijn enkele grensoverschrijdende busverbindingen, deze zijn ook meegenomen in het onderzoek. Daarnaast is aan Nederlandse zijde aangesloten op reeds lopend onderzoek naar de inzet van bussen die waterstof omzetten  in elektriciteit. Mogelijk wordt de al voorziene proef met deze bussen uitgebreid in het kader dit onderzoek.

Uit het onderzoek blijkt dat de kansen voor de inzet van elektrisch aangedreven bussen in landelijk gebied vooralsnog positief zijn. Lijnvoering, omlopen en kosten per kilometer zijn voor de verschillende bus- en laadtypen berekend. Uit verdere praktijktests zal moeten blijken welk type bus met welk type laadvoorziening daadwerkelijk het best inpasbaar is in dienstregelingen in landelijke omgevingen.

Uit het onderzoek blijkt tevens dat de verschillen per land in aansturing van het openbaar vervoer ook invloed hebben op de keuze voor type bus en laadmogelijkheid. In Duitsland zijn concessies vaak lijn- en of regiogebonden waardoor er meerdere busbedrijven met een relatief kleine vloot  werken. Zij zetten deze bussen echter vaak wel voor een langere periode en op slechts één lijn in. Daardoor lijkt de bus met externe oplaadvoorziening (laadkabel, stroomafnemer, inductie) in Duitsland de beste kansen te hebben, terwijl in Nederland waar bussen lijnonafhankelijk ingezet (kunnen) worden de “waterstofbus” met elektrische aandrijving de beste kansen lijken te hebben.

April 2015
Ruben Loendersloot, partner Cissonius groep
De Cissonius Groep is gespecialiseerd in onderzoek en projectbegeleiding op het gebied van OV vraagstukken. Er is ruime ervaring op de deelaspecten: toegankelijkheid, duurzaamheid, lijnvoering en financiering. De Cissonius Groep biedt opdrachtgevers kennis en mankracht om vraagstukken op het gebied van OV op te pakken.